Aplikacioni kinez i inteligjencës artificiale (AI) DeepSeek ka tejkaluar ChatGPT dhe rivalët e tjerë, duke u bërë aplikacioni falas më i vlerësuar në App Store të Apple në SHBA, MB dhe Kinë.
Rritja e popullaritetit të tij ka shkaktuar një rënie të aksioneve të kompanive të lidhura me AI në SHBA. Aksionet e Nvidia, Microsoft dhe Meta ranë të hënën në mëngjes, ndërsa kjo zhvillim ndikoi edhe në tregjet europiane. Aplikacioni ka fituar popullaritet që nga lançimi i tij, duke sfiduar besimin e përhapur se SHBA është lider i pakapërcyeshëm në fushën e AI dhe ka ngritur pyetje mbi shkallën e investimeve që planifikojnë të bëjnë kompanitë amerikane. DeepSeek është fuqizuar nga modeli me kod të hapur DeepSeek-V3, për të cilin studiuesit pretendojnë se është zhvilluar me më pak se 6 milionë dollarë – një shumë ndjeshëm më e vogël se miliardat e shpenzuara nga rivalët. Megjithatë, ky pretendim është vënë në dyshim nga ekspertë të tjerë të fushës së AI. Përparimi i DeepSeek ndodh në një kohë kur SHBA ka kufizuar shitjen e teknologjisë së avancuar të çipave për Kinën, të cilët janë thelbësorë për fuqizimin e AI. Për të vazhduar punën pa furnizime të qëndrueshme nga importi, zhvilluesit kinezë të AI kanë bashkëpunuar dhe kanë eksperimentuar me qasje të reja teknologjike. Si rezultat, janë krijuar modele AI që kërkojnë shumë më pak fuqi kompjuterike se më parë. Kjo gjithashtu do të thotë se ato kushtojnë shumë më pak, gjë që mund të ndryshojë tërësisht ekosistemin e industrisë. Pas lançimit të DeepSeek-R1 në fillim të këtij muaji, kompania pretendoi se performanca e tij ishte “në të njëjtin nivel” me një nga modelet më të fundit të OpenAI, veçanërisht në detyra si matematika, kodimi dhe të kuptuarit e gjuhës natyrore. Kapitali sipërmarrës nga Silicon Valley dhe këshilltari i Donald Trump, Marc Andreessen, e përshkroi DeepSeek-R1 si “momenti Sputnik i AI”, duke bërë një krahasim me satelitin e nisur nga Bashkimi Sovjetik në vitin 1957. Në atë kohë, SHBA u konsiderua si e kapur në befasi nga arritja teknologjike e rivalit të saj.
Popullariteti i DeepSeek ka alarmuar tregjet. Kompania holandeze e pajisjeve të çipave, ASML, pa një rënie të aksioneve të saj me më shumë se 10%, ndërsa aksionet e Siemens Energy, e cila prodhon pajisje të lidhura me AI, ranë me 21%. “Kjo ide e një versioni kinez me kosto të ulët nuk ka qenë domosdoshmërisht në qendër të vëmendjes, ndaj e ka marrë tregun disi në befasi,” tha Fiona Cincotta, analiste e lartë e tregut në City Index. “Nëse papritur shfaqet një model AI me kosto të ulët, atëherë kjo do të ngrisë shqetësime për fitimet e rivalëve, veçanërisht duke pasur parasysh shumën që ata tashmë kanë investuar në infrastrukturën më të kushtueshme të AI.” Ndërkohë, këshilltari për kapitalin teknologjik në Singapor, Vey-Sern Ling, i tha BBC-së se kjo mund të “prishë potencialisht të gjithë zinxhirin e investimeve në AI”. Megjithatë, gjiganti bankar i Wall Street, Citi, paralajmëroi se ndërsa DeepSeek mund të sfidojë pozitat dominuese të kompanive amerikane si OpenAI, sfidat me të cilat përballen firmat kineze mund të pengojnë zhvillimin e tyre. “Në një mjedis gjithnjë e më të kufizuar, ne vlerësojmë se qasja e SHBA-së në çipat më të avancuar mbetet një avantazh,” deklaruan analistët e Citi në një raport. Javën e kaluar, një konsorcium i firmave amerikane të teknologjisë dhe investitorëve të huaj njoftoi krijimin e The Stargate Project, një kompani që do të investojë 500 miliardë dollarë në infrastrukturën e AI në Teksas.
Kush e themeloi DeepSeek?
Kompania u themelua në vitin 2023 nga Liang Wenfeng në Hangzhou, një qytet në juglindje të Kinës. 40-vjeçari, i diplomuar në inxhinieri informacioni dhe elektronike, gjithashtu themeloi fondin mbrojtës që mbështeti DeepSeek. Ai raportohet se ka grumbulluar një sasi të madhe çipash Nvidia A100, të cilat tani janë të ndaluara për eksport në Kinë. Ekspertët besojnë se kjo sasi – e cila vlerësohet në rreth 50,000 njësi – e ndihmoi atë të lançonte DeepSeek, duke i kombinuar këto çipa me modele më të lira, që ende janë të disponueshme për import. Liang u pa së fundmi në një takim midis ekspertëve të industrisë dhe kryeministrit kinez Li Qiang. Në një intervistë të korrikut 2024 për China Academy, Liang tha se ishte i befasuar nga reagimi ndaj versionit të mëparshëm të modelit të tij. “Nuk prisnim që çmimi të ishte një çështje kaq e ndjeshme,” tha ai. “Ne thjesht po ndiqnim ritmin tonë, duke llogaritur kostot dhe duke vendosur çmimet në përputhje me to.”
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
