“Pas muajit të parë, është e drejtë të thuhet se gjithçka shkoi për dreq. Duke përfshirë besimin tim, vetëvlerësimin dhe çdo ndjenjë sigurie që kisha.”
Kështu e përshkroi një punonjësw në një start-up shëndetin e saj mendor, pasi pritej të punonte 14 orë në ditë dhe të “përqeshej publikisht” në punën e saj të re. Por, ata nuk janë të vetmit që vuajnë në një start-up.
87% e punonjësve të startup-eve thanë se puna në një të tillë kishte ndikuar negativisht në shëndetin e tyre mendor në një moment, zbuloi një sondazh i “Sifted” me 133 lexues nga e gjithë Evropa.
Më pak se gjysma u ndje sikur iu dha mbështetja e duhur dhe 84% përjetuan djegie(burnout). Nga ana tjetër, 58% e të anketuarve thanë se ndiheshin rehat duke folur me shefin e tyre për shqetësimet e shëndetit mendor.
Nuk është për t’u habitur që shifrat janë të tmerrshme. Punonjësit e startup-it thonë se presioni i ndërtimit të një kompanie me rritje të shpejtë dhe shpesh mungesa e përvojës së menaxhimit mund të krijojë shpejt një mjedis jo të shëndetshëm.
Ne pyetëm gjithashtu lexuesit e Sifted për mënyrat se si puna kishte shkaktuar vuajtjen e shëndetit të tyre mendor dhe se si menaxherët i mbështetën punonjësit.
Shumica dërrmuese e të anketuarve i thanë Sifted se shëndeti i tyre mendor kishte vuajtur si rezultat i punës në një startup. 84% e atyre u shprehën se ishin “djegur”.
Lexo edhe: 5 këshilla se si të mësoni diçka më shpejt
“Synimet shpesh tejkalojnë atë që është vërtet e realizueshme dhe pritshmëria për të bërë më shumë me më pak është pjesë e mitologjisë së startup-eve,” tha njëri. “Kjo thjesht çon në djegie për stafin.”
Një tjetër na tha se puna 12-orëshe në ditë pa siguri pune shkaktoi sulme paniku dhe një i anketuar tha se “mungesa e drejtimit” dhe “presioni i lartë” rezultuan në një lëmsh të vërtetë.
Por problemet nuk ndalen këtu. Edhe themeluesit e start-upeve thanë se ata ishin gjithashtu të ndjeshëm ndaj “djegies”.
“Isha plotësisht i djegur, por nuk doja t’ia pranoja bashkëthemeluesit apo investitorëve të mi,” tha njëri. “Përfundimisht isha në një fazë ku largimi nga kompania ishte zgjidhja e vetme. Më është dashur të paktën një vit për tu rikuperuar.”
Ngacmimi, diskriminimi dhe bullizmi
22% e lexuesve të Sifted na thanë se diskriminimi ose ngacmimi shkakton probleme të shëndetit mendor dhe po aq thanë se bullizmi ishte arsyeja.
Një menaxhere tha se ajo “po luftonte vazhdimisht një betejë në menaxhimin e burrave që nuk donin të më merrnin seriozisht” kur ajo punonte në një kompani me një “kulturë të madhe”.
“Kisha frikë të vija në punë në muajin e tretë”, tha ajo – dhe nuk ishte e vetmja që raportoi se shëndeti i tyre mendor ishte i prekur nga seksizmi në vendin e punës. Të tjerë folën gjithashtu për vuajtjet e tyre të shëndetit mendor ndërsa punonin në startup me “mizogjini të shfrenuar” dhe “kulturë të vëllezërve”.
Shefat toksikë dhe udhëheqja e keqe
Dy të tretat e lexuesve të Sifted thanë se arsyeja pse shëndeti i tyre mendor pati probleme ishte për shkak të një shefi toksik. Është një statistikë që tingëllon me rezultatet e sondazhit tonë të mëparshëm në komunitet për bosët e startup-eve, me 83% të të anketuarve që na thanë se një pakicë ose asnjë nga shefat e tyre nuk ishte i pajisur për të menaxhuar.
Një i anketuar tha se menaxheri i tyre u ankua se nuk mund të pushonin një punonjës sepse ai kishte ngritur shqetësime për shëndetin mendor. Në vend të kësaj, “ata planifikuan t’ia “bënin jetën e mjerë” dhe “ta menaxhonin atë” nga biznesi”.
Mbështetja e ofruar
Por jo të gjithë shefat ishin të këqij në mbështetjen e shëndetit mendor të punonjësve – dhe 58% e të anketuarve thanë se mund të flisnin me menaxherin e tyre aktual për këtë.
“[Unë dhe menaxheri im] kemi biseda shumë të hapura dhe ndihem sikur ai ndan dobësitë e tij me mua po aq sa unë,” tha njëri. “Kjo më bën të ndihem sikur jemi aty për njëri-tjetrin dhe vetëm t’i tregoj atij për problemet e mia më ndihmon.”
Marrja e pushimit
Pak më shumë se gjysma e 59% të të anketuarve që kishin marrë pushim për shkak të shëndetit mendor në të kaluarën thanë se mendonin se kompania e tyre e kishte mbështetur vendimin e tyre dhe për shumë kjo buronte drejtpërdrejt nga menaxheri i tyre.
Një i anketuar, i cili vuan nga një çrregullim ankthi dhe paniku, tha se u bë aq keq sa nuk mund të punonte dhe foli me menaxherin për këtë. “Ai më tha të dilja menjëherë dhe të kthehesha vetëm kur të ndihesha gati,” tha ai.
Një tjetër tha se kur kompania nisi një politikë që lejonte punonjësit të merrnin ditë pushimi për t’u përqendruar në shëndetin e tyre mendor, CEO ishte i pari që mori një të tillë për ta bërë atë sa më “të pranueshme dhe normale”.
Por, fjalët jo gjithmonë përkthehen në veprime. “Megjithëse menaxheri im ishte mbështetës dhe empatik kur fola me ta për sfidat e mia të shëndetit mendor, asgjë nuk është bërë për ta lehtësuar situatën time,” tha një i anketuar.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
