Nga Daniel Gros – Drejtor i Institutit për Politikëbërje Evropiane në Universitetin Bocconi
Më 2 prill, Presidenti amerikan Donald Trump propozoi tarifa të reja për thuajse të gjithë partnerët tregtarë të SHBA-së, duke shkaktuar një humbje prej mbi 5 trilionë dollarësh në tregjet globale dhe duke ndezur frikën për një recesion. Përballë kësaj krize, tarifat “reciproke” u pezulluan për 90 ditë, por përplasja me Kinën vazhdoi, me tarifa absurde që shkuan mbi 100% nga të dyja palët. Kjo periudhë negociatash të tensionuara mund të përfundojë me dëm të kufizuar për SHBA-në, nëse pjesa tjetër e botës tregohet e matur. Bashkimi Europian është faktori kyç që mund të garantojë këtë rezultat pozitiv.
Kjo nuk është hera e parë që SHBA përqafon papritur proteksionizmin. Në vitin 1930, Kongresi miratoi Aktin famëkeq Smoot-Hawley, i cili rriti tarifat në një pjesë të madhe të importeve. Edhe pse SHBA-ja kishte suficit tregtar, sektori bujqësor dhe disa industri kërkonin mbrojtje. Pasoja? Një varg tarifash hakmarrëse dhe përkeqësim i klimës gjeopolitike.
Ndryshe nga vitet ’30, sot tregtia ndërkombëtare zë një pjesë të madhe të ekonomive. Importet përbëjnë 14% të PBB-së së SHBA-së, 18% të Kinës dhe mbi 48% të BE-së. Një luftë tregtare globale sot do të kishte pasoja shumë më të mëdha.
Ndërkohë, administrata Trump synon marrëveshje të pabarabarta: partnerët duhet të hapin tregjet, ndërsa SHBA ofron ulje të kufizuara tarifash. Kjo është e vështirë për t’u pranuar politikisht dhe nxit tundimin për hakmarrje, siç po bën Kina. Por për BE-në, pragmatizmi duhet të fitojë ndaj krenarisë. Përballja me SHBA-në nuk sjell përfitime gjeopolitike dhe e dëmton konsumatorin europian.
Lexo edhe: Trump ngrin 2 miliardë dollarë fonde për Harvard-in
BE-ja duhet gjithashtu të shmangë gabimet e së kaluarës, si vendosja e tarifave ndaj mallrave kineze që devijohen nga tregu amerikan. Në vitet ’30, kjo ndihmoi që proteksionizmi amerikan të kthehej në luftë tregtare globale. Sot, eksportuesit europianë do të përfitojnë nga përparësitë tarifore në tregun amerikan, krahasuar me kinezët.
Lajmi i mirë është se, megjithë gabimet e SHBA-së, pjesa tjetër e botës ende mund t’i shmangë ato. SHBA përbën më pak se një të gjashtën e tregtisë globale – ndaj, ajo që ka rëndësi është që pjesa tjetër e botës ta mbajë tregtinë të lirë dhe të hapur.
BE-ja duhet të udhëheqë një koalicion vendesh që mbrojnë sistemin tregtar të hapur dhe me rregulla – një sistem që SHBA po e braktis. Kjo do të ishte lidershipi i vërtetë global.
E drejta e autorit: Project Syndicate, 2025 – www.project-syndicate.org / Përshtati: Businessmag.al
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
