Titujt janë mjaft të zymtë, pasi bota mund të ngrohet me një temperaturë masive 3.1C këtë shekull, thotë OKB në një raport të ri.
Por, sa e mundur është kjo?
Përgjigja është e ndërlikuar. Raporti i OKB-së për Hendekun e Emisioneve tregon se nëse zbatohen vetëm “politikat aktuale”, bota mund të ngrohet deri në 3.1C. Kjo do të ishte “katastrofike” për botën sipas OKB-së, duke çuar në rritje dramatike të ngjarjeve ekstreme të motit, duke përfshirë valët e të nxehtit dhe përmbytjet. Të punosh jashtë nën atë nivel ngrohjeje do të ishte jashtëzakonisht e vështirë, nëse jo e pamundur.
Por, ky numër nuk është rreptësisht i ri dhe duhet parë në kontekst.
Parashikimet e OKB-së për rritjen e temperaturës kanë mbetur në thelb të njëjta gjatë tre viteve të fundit që kur vendet u takuan në Glasgow për COP26. Raporti i ri thotë: “Një vazhdim i politikave aktuale vlerësohet të kufizojë ngrohjen globale në një maksimum prej 3.1C (varg 1.9-3.8C) gjatë rrjedhës së shekullit.”
Kjo shifër është në përputhje me një projeksion nga raporti më i fundit i IPCC nga viti 2021, i cili tregoi një rritje deri në 3.6C të ngrohjes këtë shekull nën një nivel më të lartë të emetimeve. Raporti i sotëm thotë se nëse vendet vënë në veprim premtimet që kanë bërë tashmë në planet e tyre të reduktimit të karbonit, atëherë temperaturat do të rriten me 2.6C në 2.8C. Dhe nëse çdo vend i vë në veprim këto plane dhe zbaton premtimet e tyre ekzistuese, raporti i Hendekut të Emisioneve thotë se rritja mund të përmbahet në 1.9C.
Këta skenarë më të ftohtë janë padyshim larg të qenit të garantuar, por edhe një rritje prej 1.9C do të ishte katastrofike. Planeti është ngrohur me 1.1C deri më tani dhe po ndihen efektet në kaq shumë nivele, si ndryshime të kushteve të motit ekstrem dhe rritje të nivelit të detit.
Premtime dhe zhgënjim
Fakti që këto parashikime të temperaturës nuk kanë lëvizur me të vërtetë është një nga gjërat që po irriton OKB-në, ndërsa vendet kanë bërë premtime në COP27 dhe COP28, veprimi në terren ka qenë shumë i ngadaltë. Raporti i OKB-së thotë se synimet e marrëveshjes së Parisit për të mbajtur temperaturat globale nën 2 gradë Celsius, ndërkohë që bëjnë përpjekje për të qëndruar nën 1.5 gradë Celsius, tani janë në rrezik shumë serioz. Megjithatë, është e rëndësishme të kihet parasysh koha e këtij raporti, që vjen vetëm disa javë përpara se liderët politikë të mblidhen në Azerbajxhan për COP29. Vendet kanë rënë dakord të vendosin plane të reja për uljen e karbonit në tryezë deri në pranverën e ardhshme. Këto do të mbulojnë dhjetë vitet deri në vitin 2035. Shkencëtarët e kuptojnë se nëse kurba e emetimeve nuk është e përkulur deri atëherë, ka të ngjarë që temperaturat tejet sfiduese të rriten rreth ose mbi 3C. Ky grup tjetër planesh, i quajtur kontribute të përcaktuara në nivel kombëtar, janë përshkruar nga shefi i klimës i OKB-së si ndër dokumentet më të rëndësishme të prodhuara këtë shekull. Pra, ky raport duhet parë si pjesë e shtytjes për ambicie më të larta nga liderët botërorë.
Çfarë tjetër ka të re në raport?
Ka një sërë faktorësh që janë të rinj dhe ndihmojnë në rritjen e emetimeve sipas OKB-së. Një rritje e madhe e fluturimeve në 2023 çoi në një shtim prej 19.5% të emetimeve të karbonit nga aviacioni, pasi udhëtimet e pasagjerëve iu afruan niveleve të para pandemisë.
Lexo edhe: A shkaktojnë celularët kancer në tru? Studimi i ri jep përgjigje përfundimtare
Emetimet e transportit rrugor gjithashtu u rritën, por kishte faktorë të tjerë kyç, duke përfshirë ndikimin e ndryshimeve klimatike, duke rritur temperaturat dhe duke i detyruar njerëzit të përdorin më shumë ajër të kondicionuar.
“Ne po shohim, ose kemi filluar të shohim ndikime më të rënda të ndryshimeve klimatike, kështu që valët e të nxehtit kanë rritur kërkesën për energji për ftohjen e shtëpive dhe zyrave. Ato kanë ndikuar edhe në prodhimin e hidrocentraleve, i cili ka rënë. Dhe çfarë bëni më pas kur zbret? Ju kaloni në më shumë qymyr”, tha Dr Anne Olhoff, nga UNEP.
Një element tjetër është kalimi tek energjia elektrike për automjetet dhe ngrohja, rritja e numrit të automjeteve elektrike dhe pompave të nxehtësisë po rrisin gjithashtu kërkesën për energji, e cila shpesh plotësohet nga burimet e karburanteve fosile.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
