Shifrat e reja tregojnë se vendet evropiane shpenzojnë vetëm një sasi të vogël për sistemet e tyre të drejtësisë në krahasim me investimet e tyre në pjesën tjetër të sektorit publik.
Ashtu si me të gjitha shpenzimet e sektorit publik, buxhetet e drejtësisë në të gjithë Evropën janë dashur të përballen me vështirësi të konsiderueshme ekonomike në vitet e fundit të shkaktuara nga faktorë globalë, si pandemia COVID-19 dhe pushtimi në shkallë të plotë i Ukrainës nga Rusia. Kriza financiare ka përkeqësuar punët e prapambetura të gjykatave dhe mungesat e stafit në shumë vende.
Statistikat e reja nga Komisioni Evropian i Këshillit të Evropës për Efikasitetin e Drejtësisë (CEPEJ), i cili përfshinte gjithashtu Marokun dhe Izraelin dhe bazohej në informacionin e vitit 2022, tregojnë se kontinenti shpenzon vetëm rreth 0.31% të PBB-së së tij për drejtësinë, që arrin në € 85.40 për banor në vit mesatarisht.
Komisioni zbuloi se vendet më të pasura si Zvicra, Monako dhe Luksemburgu përgjithësisht ndajnë një buxhet më të lartë për sistemin e drejtësisë, ndonjëherë duke kaluar 200 euro për banor. Por, vendet më pak të pasura si Mali i Zi, Ukraina dhe Bosnja dhe Hercegovina, nga ana tjetër, i kushtojnë një përqindje më të lartë të PBB-së së tyre drejtësisë. CEPEJ tha se kjo pasqyron një përpjekje më të madhe në lidhje me burimet e tyre ekonomike. Ai paralajmëroi se shifrat nuk duhet të shihen si një renditje, por një krahasim i vendeve që lejon identifikimin e tendencave. Pjesa më e madhe e buxhetit të drejtësisë në të gjithë Evropën shpenzohet në gjykata, rreth dy të tretat, ku një e katërta shkon për prokurorinë publike dhe 11% për ndihmën juridike. Ndërsa shuma e shpenzuar për të dy të parët është rritur përkatësisht me 11.74% dhe 18.75%, ka pasur një rënie prej 16% në shpenzimet e ndihmës juridike që nga viti 2020, sipas Këshillit të Evropës.
“Vendet më të pasura (me një GDP për banor mbi 20,000 €) përgjithësisht investojnë më shumë në ndihmë juridike, me një mesatare prej 24% të buxhetit gjyqësor të ndarë për ndihmën juridike, krahasuar me vetëm 3% në vendet më pak të pasura,” tha CEPEJ. .
Ndihma juridike ofrohet në të 46 shtetet anëtare, por kushtet për marrjen e saj ndryshojnë. Në disa vende, kategori të veçanta njerëzish, si viktimat e dhunës në familje ose seksuale apo azilkërkuesit, përfitojnë automatikisht.
Gratë e përfaqësuara mirë në drejtësi
Në vitin 2022, Evropa kishte mesatarisht 22 gjyqtarë, 12 prokurorë publikë dhe 180 avokatë për 100,000 banorë. Megjithatë, ka pabarazi të mëdha midis vendeve për shkak të dallimeve në sistemet gjyqësore dhe faktorëve të tjerë. Në të gjithë Evropën në tërësi, ka më shumë gra gjyqtare dhe prokurore sesa burra, me bilancin e femrave përkatësisht 57% dhe 54%.
“Megjithatë, tavani prej xhami është ende një realitet, edhe nëse duket se ka filluar të plasaritet, me përqindjen e grave në pozicionet më të larta që vazhdon të rritet”, tha CEPEJ.
Sa i përket pagave, të ardhurat bruto të gjyqtarëve janë mesatarisht 2.5 herë më të larta se paga mesatare kombëtare në fillim të karrierës së tyre dhe 4.9 herë më e lartë në fund të karrierës së tyre.
Nga ana tjetër, sipas Këshillit të Evropës, paga bruto e prokurorëve publikë në fillim të karrierës së tyre është mesatarisht 1.9 herë më shumë se paga mesatare kombëtare, me raportin që rritet në 3.7 në nivelin e Gjykatës së Lartë.
Lexo edhe: 10 thënie motivuese për të hyrë në aksion
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
