Dhjetori ka fituar prej kohësh reputacionin e një muaji të artë për tregjet financiare. Në bursat europiane, nga EURO STOXX 50 te DAX dhe CAC 40, performanca e gjysmës së dytë të muajit është kthyer në një model sezonal të qëndrueshëm, të njohur në botën e investimeve si “gara e Santa Claus”. Pavarësisht metaforës festive, pas këtij fenomeni qëndrojnë të dhëna dhe sjellje të matshme që përshkojnë dekadat.
Në SHBA, indeksi S&P 500 ka shënuar rritje në rreth 74% të dhjetorëve të 40 viteve të fundit, me një kthim mesatar prej 1.44%. Në Europë, tendenca është edhe më e theksuar: EURO STOXX 50 regjistron një rritje mesatare prej 1.87% dhe mbyll pozitivisht 71% të dhjetorëve që prej vitit 1987. Dhjetori i vitit 1999 mbetet muaji më i fortë i indeksit, me një kërcim prej 13.68%, ndërsa ai i vitit 2002 shënoi një rënie të thellë prej 10.2%.
Tregjet kryesore europiane ndjekin një ritëm të ngjashëm. DAX gjerman ka shfaqur një fitim mesatar prej 2.18% gjatë 40 viteve të fundit, ndërsa CAC 40 francez qëndron në rreth 1.57%, me norma të ngjashme të mbylljeve pozitive. Edhe indeksët e Spanjës dhe Italisë, edhe pse më të moderuar, vazhdojnë të konfirmojnë forcën e dhjetorit.
Ajo që e bën edhe më të dukshëm këtë efekt është fakti se gara nuk nis zakonisht në fillim të muajit, por merr hov pas datës 15 dhjetor. Të dhënat e Seasonax tregojnë se EURO STOXX 50 rritet mesatarisht me 2.12% nga mesi i muajit deri në fund të vitit, ndërsa DAX dhe CAC 40 regjistrojnë ecuri të ngjashme, me fitime midis 1.87% dhe 1.95%. Në shumë raste, ky është periudha më e fortë e gjithë vitit për tregjet europiane.
Lexo edhe: Cilat vende europiane po ndërtojnë AI-në e tyre sovrane? Gara e re me SHBA
Por çfarë qëndron pas këtij mekanizmi të përsëritur? Ekspertët e lidhin fenomenin me sjelljen e menaxherëve të fondeve, të cilët në fund të vitit bëjnë rishikimet e fundit të portofolave të tyre për të garantuar rezultate sa më të favorshme për investitorët. Kjo sjellje, e njohur si “price maintenance”, krijon presion blerës mbi aksionet që kanë performuar mirë gjatë vitit ose që shfaqin momentum afatshkurtër. Në një treg që lëviz horizontalisht, siç ka ndodhur me DAX prej majit – këto ndërhyrje mund të çojnë në thyerje të prirjeve teknike dhe në rritje më të theksuar në ditët e fundit të vitit.
Historiku është domethënës. Nga mesi i nëntorit deri në fillim të janarit, DAX ka shënuar 34 vite rritjeje kundrejt 12 vitesh rënie, me fitime mesatare mbi 6% në vitet pozitive. Kjo e bën dhjetorin një muaj me peshë të veçantë në vendimmarrjen e investitorëve, pavarësisht se e kaluara nuk garanton të ardhmen.
Në thelb, forca e dhjetorit nuk lidhet aq me atmosferën festive, sa me një kombinim të statistikës, psikologjisë së investitorëve dhe pozicionimeve teknike të tregut. Gara e fundvitit është një mekanizëm i konsoliduar, i ndërtuar mbi të dhëna reale dhe sjellje të pritshme institucionale, që vazhdon të formësojë ritmin e tregjeve globale.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
