Një start-up gjerman i kriogjenzës ofron një shans për jetë të dytë, për çmimin e një makine sportive. Por a është kriogenika e arritshme apo ende një premtim bosh?
Një ambulancë e vogël e parkuar pranë një lulishteje në qendër të Berlinit duket si lodër me një vijë të trashë portokalli anash dhe me tela që varen nga tavani.
Kjo është një nga tre ambulancat e modifikuara nga Tomorrow.Bio, laboratori i parë i kriogjenzës në Evropë, me misionin për të ngrirë trupat e njerëzve pas vdekjes dhe, një ditë, për t’i rikthyer në jetë – për një tarifë prej 200,000 dollarësh (rreth 165,000 paundë). Pranë pompës së perfuzionit ndodhet Emil Kendziorra, bashkëthemelues i Tomorrow.Bio dhe ish-studiues i kancerit, i cili ndryshoi karrierë pasi e konsideronte progresin në trajtimin e sëmundjes si “shumë të ngadaltë”. Ndërsa laboratori i parë i kriogjenzës në botë u hap në Miçigan gati gjysmë shekulli më parë – duke nxitur ndarje të forta mes atyre që e shohin si të ardhmen e njerëzimit dhe të tjerëve që e cilësojnë të pamundur – Kendziorra thotë se interesimi po rritet.
Deri më tani, ata kanë ngrirë (“krioruajtur”) “tre ose katër” persona dhe pesë kafshë shtëpiake, ndërsa afro 700 të tjerë janë regjistruar. Gjatë vitit 2025, kompania do të zgjerojë operacionet për të mbuluar të gjithë SHBA-në. Megjithatë, askush nuk është ringjallur ndonjëherë pas një krioruajtjeje. Edhe nëse do të ishte e mundur, ekziston rreziku i dëmtimit të rëndë të trurit. Fakti që deri më sot nuk ka prova që organizma me struktura të ndërlikuara të trurit si njerëzit mund të rikthehen me sukses, e bën këtë koncept “qesharak”, sipas Clive Coen, profesor i neuroshkencës në King’s College London. Ai i sheh premtimet për përdorimin e nanoteknologjisë apo hartëzimit të neuroneve të trurit si mbivlerësime të pajustifikuara.
Lexo edhe: Krijohet video-loja që kuron depresionin pa terapi!
Por kritika të tilla nuk kanë ndalur ambiciet e Tomorrow.Bio. Pasi një pacient nënshkruan me kompaninë dhe një mjek konfirmon se ai është në ditët e fundit të jetës, kompania dërgon një ambulancë në vendndodhjen e tij. Pasi shpallet ligjërisht i vdekur, pacienti vendoset në ambulancën e Tomorrow.Bio dhe fillon procedura e kriogjenzës. Kompania është frymëzuar edhe nga raste të rralla si ajo e Anna Bagenholm, e cila në vitin 1999 kaloi dy orë klinikisht e vdekur gjatë një pushimi me ski në Norvegji, por më pas u ringjall. Gjatë procedurës, trupi ftohet deri në temperatura nën zero dhe furnizohet me një lëng krioprotektiv.
“Sapo kalon zero gradë, nuk dëshiron ta ngrish trupin, por ta krioruajsh,” thotë Kendziorra. “Nëse trupi ngrin, krijohen kristale akulli që shkatërrojnë indet. Për ta shmangur këtë, zëvendëson gjithë ujin në trup me një solucion krioprotektiv.” Ky solucion përmban dimetil sulfosid (DMSO) dhe etilen glikol (substanca të përdorura në produkte si antifriz). “Pasi kryhet ky proces, trupi ftohet me një kurbë shumë të saktë, fillimisht shpejt deri në -125°C, dhe më pas ngadalë deri në -196°C.” Në këtë temperaturë, pacienti dërgohet në një njësi ruajtjeje në Zvicër ku, siç thotë Kendziorra, “prit të kalojë koha”. “Plani,” thotë ai, “është që në të ardhmen teknologjia mjekësore të ketë avancuar aq sa të mund të kurohet arsyeja që çoi në vdekjen e pacientit dhe të përmbyset procesi i krioruajtjes.” Nëse kjo do të ndodhë për 50, 100 apo 1,000 vjet, është e paqartë. “Në fund të fundit, kjo nuk ka shumë rëndësi,” thotë ai. “Për sa kohë mbahet temperatura, trupi mund të ruhet praktikisht për një kohë të pacaktuar.”
Siç shprehet vetë Kendziorra:
“Shumë gjëra që sot nuk janë të provuara mund të funksionojnë – thjesht askush nuk i ka provuar ende.”
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
