Komiteti Shqiptar i Helsinkit, në bashkëpunim me Qendrën “Shkencë dhe Inovacion për Zhvillim”, ka publikuar një paketë rekomandimesh për rregullimin e përdorimit të Inteligjencës Artificiale në Shqipëri, në një kohë kur institucionet publike po aplikojnë zgjidhje të AI-së pa një kuadër të posaçëm ligjor.
Sipas dokumentit, situata aktuale kërkon ndërhyrje tranzitore urgjente, deri në përafrimin e plotë të legjislacionit kombëtar me Aktin e Bashkimit Evropian për Inteligjencën Artificiale, me synimin për të shmangur rreziqet ligjore, etike dhe cenimin e të drejtave të njeriut.
Ekspertët rekomandojnë që qeveria të bëjë publik dhe të zgjerojë grupin e punës për përafrimin ligjor, duke përfshirë institucionet e pavarura të të drejtave të njeriut, akademinë dhe organizatat e shoqërisë civile.
Po ashtu, kërkohet që Kontrolli i Lartë i Shtetit të auditojë kontratat ekzistuese për përdorimin e sistemeve të AI-së, përfshirë marrëveshjet me kompani ndërkombëtare të teknologjisë.
Një tjetër rekomandim kyç është miratimi i një metodologjie të përkohshme për Vlerësimin e Ndikimit mbi të Drejtat Themelore për çdo sistem AI që përdoret në qeverisje, si dhe përfshirja e klauzolave të detyrueshme për transparencë dhe auditueshmëri në kontratat aktuale dhe të ardhshme.
Dokumenti thekson gjithashtu nevojën për krijimin e një grupi ndërinstitucional, të koordinuar nga AKSHI, me pjesëmarrjen e institucioneve të pavarura dhe shoqërisë civile, për të garantuar mbikëqyrje dhe llogaridhënie në përdorimin e Inteligjencës Artificiale.
Lexo edhe: Shërbimi postar danez ndalon shpërndarjen e letrave pas mbi 400 vitesh
Në të njëjtën kohë, rekomandohet nënshkrimi dhe ratifikimi i Konventës Kornizë të Këshillit të Evropës për Inteligjencën Artificiale, Demokracinë dhe të Drejtat e Njeriut.
Rregullimi afatgjatë i AI-së
Në planin afatgjatë, ekspertët kërkojnë miratimin e një kuadri të plotë ligjor për Inteligjencën Artificiale, të harmonizuar me legjislacionin e Bashkimit Evropian. Ky kuadër duhet të parashikojë krijimin e një autoriteti kombëtar për AI-në, ngritjen e një databaze kombëtare të sistemeve dhe algoritmeve të AI-së, si dhe mekanizma të qartë koordinimi ndërinstitucional.
Një vëmendje e veçantë i kushtohet lidhjes së qeverisjes së AI-së me sigurinë kibernetike dhe legjislacionin digjital ekzistues, për të shmangur mbivendosjet rregullatore dhe për të garantuar mbrojtjen e të dhënave personale.
Raporti rekomandon gjithashtu hartimin e një Strategjie Kombëtare për të Ardhmen e Punës dhe Aftësive në Epokën e Inteligjencës Artificiale, me fokus ndikimin e teknologjisë në punësim, arsim dhe riaftësimin e fuqisë punëtore.
Raporti është përgatitur në kuadër të programit për angazhimin e shoqërisë civile në procesin e integrimit evropian dhe është mbështetur nga Ambasada e Vendeve të Ulëta në Shqipëri.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.