Ndërsa gripi i shpendëve po përhapet në të gjithë Europën dhe kalon në specie të tjera kafshësh, ekspertët shëndetësorë paralajmërojnë se boshllëqet në sistemet e monitorimit dhe përgatitjes mund të lënë rajonin të pambrojtur ndaj kërcënimeve të ardhshme për shëndetin e njerëzve.
Në pesë vitet e fundit, gripi i shpendëve është përhapur në nivele të larta në botë, duke prekur zogjtë e egër dhe ato të fermave brenda Bashkimit Evropian. Hungaria ka raportuar numrin më të madh të shpërthimeve që nga vjeshta e kaluar, ndjekur nga Gjermania, Holanda dhe Polonia, një nga prodhueset kryesore të pulave.
Por në vitet e fundit, virusi është përhapur edhe te dhelpërat, macet, një arushë në kopsht zoologjik dhe kafshë të tjera gjitarë, duke rritur shqetësimin se ai mund të kalojë te njerëzit. Dhjetëra miliona zogj dhe kafshë të tjera janë shfarosur për të parandaluar këtë, por mangësitë në sistemet e mbikëqyrjes rrisin rrezikun që virusi të qarkullojë i padetektuar dhe të bëhet më i vështirë për t’u kontrolluar.
Që nga viti 2003, prej gati 1,000 personave të infektuar me virusin H5N1 në botë, rreth gjysma kanë humbur jetën. Aktualisht, autoritetet shëndetësore të BE-së vlerësojnë se rreziku për shëndetin publik mbetet i ulët dhe nuk ka dëshmi për transmetim nga njeri te tjetri.
Megjithatë, përgatitjet janë në lëvizje: Komisioni Evropian ka siguruar një marrëveshje për furnizim me mbi 27 milionë doza vaksinash kundër gripit, në rast pandemie.
Ekspertët po monitorojnë me vëmendje edhe një shpërthim të gripit tek lopët në SHBA – ku virusi ka infektuar 70 persona dhe ka shkaktuar një vdekje – si një paralajmërim për nevojën e mbikëqyrjes edhe të kafshëve të tjera përveç shpendëve dhe dhelpërave, të cilët janë më të rrezikuar nga infektimi.
“Ky nuk është moment për të ulur vigjilencën dhe të thonë ‘kjo është situata normale’,” thotë Marion Koopmans, drejtoreshë e qendrës së shkencës së virusit në Erasmus Medical Centre në Holandë. “Situata ka ndryshuar shumë krahasuar me disa vite më parë. Nuk është një situatë e mirë.”
Shtetet e BE-së monitorojnë vazhdimisht zogjtë e egër dhe ata të fermave për gripin aviar dhe kur zbulojnë raste, ndërmarrin masa si shfarosjen e shpendëve dhe kufizime në fermat për të ndaluar përhapjen.
Lexo edhe: Dalja në pension 74-vjeç, Europa rrit kufirin e moshës
Së fundmi, me në mendje shpërthimin në lopë në SHBA, Autoriteti Evropian për Sigurinë Ushqimore (EFSA) po bashkëpunon me shtetet anëtare për të përforcuar monitorimin tek lopët dhe kafshët e tjera gjitarë, thotë Alessandro Broglia, shkencëtar i lartë në EFSA.
Vaksinimi po luan gjithashtu një rol në rritje. Në vitin 2023, Franca nisi imunizimin e shpendëve, një veprim që ndihmoi industrinë e saj të pulave të rimëkëmbet pas shpërthimeve që shkatërruan miliona zogj. Ndërkohë, Finlanda u bë vendi i parë në BE që ofroi vaksina kundër gripit të shpendëve për njerëzit, duke vaksinuar 10,000 punonjës të rrezikuar.
Megjithatë, auditimet e BE-së zbuluan mangësi në këto sisteme që mund t’i japin virusit mundësinë të kalojë i padetektuar. Gjatë dy viteve të fundit, janë gjetur vonesa në ngritjen e zonave të kufizimit në Poloni, efikasitet i ulët i sistemit të alarmit në Portugali, hetime të pamjaftueshme në Spanjë dhe mungesë survejimi dhe trajnim të mjaftueshëm në Hungari – të cilat ende nuk janë adresuar plotësisht.
“Mos të bëhemi të pakujdesshëm, sepse kjo është mënyra si këto viruse mund të shkaktojnë pandemira,” paralajmëron Koopmans.
Përfaqësues të Komisionit thanë se Spanja dhe Portugalia kanë nisur zbatimin e masave korrigjuese, ndërsa kërkojnë angazhime të mëtejshme nga Hungaria dhe Polonia, të cilat muajin e kaluar pezulluan eksportet e pulave për shkak të shpërthimeve.
Aleksandër Fediaevsky nga Organizata Botërore për Shëndetin e Kafshëve nënvizoi se në të gjitha vendet, përfshirë edhe Europën, ka ende hapësirë për përmirësime në bio-siguri dhe sistemet e paralajmërimit të hershëm.
Por disa fermerë dhe grupet e industrisë së pulave janë rezistues ndaj rregullave të reja, për shkak të frikës se mund të dëmtojnë bizneset e tyre. “Na duhet dialog strategjik me industrinë,” thotë Fediaevsky, “por transformimi i sistemeve të prodhimit do të jetë një proces i gjatë.”
BE dhe SHBA nuk janë të vetmet që përballen me rrezikun e përhapjes së gripit të shpendëve. Javën e kaluar, Komisioni Evropian njoftoi ndalimin e importit të mishit dhe pulave nga Brazili, pas konfirmimit të parë të shpërthimit në një fermë atje.
Për momentin, gripi i shpendëve duket të paraqesë më shumë rrezik për furnizimin me ushqim sesa për shëndetin publik. Por, nëse masat e kontrollit nuk forcohen, Europa mund të jetë e papërgatitur për raste të infeksioneve njerëzore që mund të shfaqen.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
Albanian
English