Gjyljana Bakalli, Juriste
Sektori i biznesit ka nevojë për drejtësi të shpejtë, eficente dhe që përkrah rritjen e zhvillimin e saj. Drejtësia është një nga shtyllat e ekzistencës së një shteti demokratik. Drejtësia ushtrohet përmes sistemit gjyqësor të organizuar sipas disa shkallëve, duke nisur nga gjykatat e faktit deri të gjykatat e ligjit. Për të zgjidhur problemet të caktuara kontraktore, sipërmarrja i drejtohet sistemit të drejtësisë. E drejta është gjithmonë në evoluim duke iu përshtatur dhe kushteve ekonomike, sociale të në vendi dhe aktet ligjore janë nën ndryshim të shpeshtë.
Një nga ndryshimet e reja që ka pësuar Kodi i Procedurës Civile jane lidhur me paditë me vlera të vogla. Parashikimi i detitanishëm mbi paditë me vlerë të vogël ishte sipas nenit 182/a të Kodit të Procedurës Civile, paditë me vlerë deri në 150,000 lekë, që rrjedhin nga marrëdhënie kontraktore, shqyrtohen nga gjykata me gjykim të shkurtuar. Shqyrtimi i çështjes me gjykim të shkurtuar para gjykatës bëhet me shkrim. Gjykata mund të zhvillojë seancë gjyqësore verbale nëse e çmon të nevojshme. Shpjegimet dhe pretendimet me shkrim të paraqitura nga palët, në mbështetje të kërkesave dhe konkluzioneve të tyre, bëhen pjesë e dosjes gjyqësore, ose i bashkohen procesverbalit kur ai mbahet
me shtypshkrim apo dorëshkrim. Në shqyrtimin e padive me vlerë deri në 150,000 lekë, gjykata mund të vendosë që dëshmitë e dëshmitarëve të merren me anë të deklaratave me shkrim ose videokonferencës, të siguruara jashtë ambienteve të gjykatës. Në deklaratën me shkrim të dëshmitarit duhet të shënohet paralajmërimi i përgjegjësisë ligjore për deklarim të rremë. Vërtetimi i nënshkrimit vërtetohet nga noteri ose sekretaria e gjykatës. Në lidhje me paditë me vlerë deri në 150,000 lekë, gjykata vendos që palët të sjellin shpjegimet me shkrim, nëpërmjet videokonferencës apo me kërkesë të arsyetuar të palëve, si dhe kur gjykata e çmon të arsyeshme, ato mund të pyeten nëpërmjet mënyrave dhe mjeteve
të tjera të komunikimit në distancë, që transmetohen në kohë reale të vendndodhjes me sallën ku zhvillohet procesi gjyqësor, por nuk regjistrohen. Vendimi i gjykatës për paditë me vlerë deri në 150,000 lekë është i ankimueshëm pranë gjykatës së apelit përkatës dhe vendimi që jep gjykata përbën titull ekzekutiv sipas nenit 510 të Kodit të Procedurës Civile.
Qëllimi i ndryshimeve të propozuara të ligjit nr. 8116 date 29.03.1996 “Kodi i Procedurës Civile”, është rritja e eficencës dhe efektshmërisë në sistemin e drejtësisë nëpërmjet rregullimeve proceduriale për zhvillimin e proceseve gjyqesore në menyre efikase dhe sa më të shkurtër, synojnë uljen e mbingarkesës së gjykatave dhe shqyrtimin e dosjeve gjyqësore brenda afateve të arsyeshme. Me hyrjen në fuqi të ndryshimeve të Kodit të Procedurës Civile, tashmë cështjet e vogla që do të gjykohen me procedurë të përshpejtuar do të jenë deri në vlerën e 20 fishit të pagës minimale në shkallë vendi, pra në vlerën 600,000 lekë. Gjykata e apelit shqyrton me 1 gjyqtar të vetëm ankimet kundër vendimeve për paditë me vlerë deri në 20 fishin e pagës minimale në shkallë vendi, që rrjedhin nga marrëdhënie kontraktore. Gjithashtu është rregulluar termonologjia juridike që përdoret në nenin 162/a të Kodit që parashikon procedurën e shqyrtimit të padive me vlerë të vogël, duke e përshtatur me terminologjinë e përdorur në ligjin nr. 49/2012 “Për gjykatat administrative dhe gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative” të ndryshuar. E njëjta logjike ështe ndjekur edhe në ndryshimet që i janë kryer neneve 236/a, 285/a dhe 310 të Kodit, duke zëvendesuar togfjalëshin “deri në 150,000 lek” me togfjalëshin “deri në 20 fishin e pagës minimale në shkallë vendi”.
Ndryshimet që ka pësuar Kodi i Procedurës Civile lidhur me paditë me vlerë të vogël deri në vlerën 600,000 lekë janë një ndihmë e madhe për biznesin, i cili rrit kostot e veprimtarisë së tij duke humbur kohë me mosshlyerjen e detyrimeve kontraktore nga palë të tjera dhe kjo e rrezikon veprimtarinë e tij ekonomike. Shkurtimi i procedurave burokratike dhe aplikimi i metodave teknologjike janë një dobi e madhe për ecurinë e procesit gjyqësor në mënyrë efikase dhe produktive për sipërmarrjen. Biznesi ka nevojë për ndihmë sot më shumë se kurrë për t’ia dalë mbanë. Ndryshimet ligjore në vijim duhet të kenë patjetër në fokus lehtësirat për punën e një sipërmarrjeje që prodhon para, punësim dhe rritje të mirëqenies për shoqërinë.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
