Një model inteligjence artificiale (AI) ka ndihmuar shkencëtarët të zbulojnë qindra vizatime gjigante të panjohura më parë në vendin e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në Nazca, duke përshpejtuar kështu ndjeshëm procesin e zbulimeve që përndryshe do të kërkonin vite të tëra.
Një ekip arkeologësh, i udhëhequr nga Masato Sakai nga Universiteti i Yamagata-s, përdori AI për të zbuluar 303 gjeoglifë të rinj figurativë në luginën Nazca, Peru, duke dyfishuar thuajse numrin e vizatimeve antike të njohura deri më sot. Këto gjeoglifë besohet se janë krijuar rreth dy mijë vjet më parë nga kultura Nazca dhe përfshijnë vizatime që përshkruajnë kafshë vendase dhe koka të prera njerëzish.
Lugina, e vendosur 500 metra mbi nivelin e detit, është një zonë e thatë ku reshjet janë të rralla, duke e bërë të papërshtatshme për bujqësi. Mungesa e aktivitetit njerëzor dhe kushtet klimatike relativisht të qëndrueshme kanë ndihmuar në ruajtjen e këtyre vizatimeve për shekuj me radhë, derisa ato u rizbuluan në shekullin e 20-të. Ndërsa përpjekjet e mëparshme u fokusuan kryesisht te vizatimet më të mëdha, ekipi i Sakai zbuloi vizatime më të vogla, me një mesatare prej nëntë metrash në gjatësi. Zbulimet u bënë pas përdorimit të një modeli AI, i cili u trajnuar fillimisht me fotografi të vizatimeve të njohura. Pasi u përgatit modeli, shkencëtarët analizuan imazhe ajrore me rezolucion të lartë të luginës, e cila përfshinte një sipërfaqe 3.5 herë më të madhe se Uashingtoni, DC.
Lexo edhe:Transformimi i qëndrueshëm, rezultat i novacionit dhe bashkëpunimit. Qëndrueshmëria kryefjala për sipërmarrjet e së nesërmes
“Ky model AI fokusohet në gjeoglifët e vogla të tipit reliev që janë të vështira për t’u identifikuar, pasi shpërndarja e gjeoglifëve të mëdha është tashmë e njohur nga studimet ajrore të mëparshme, të cilat nuk kërkonin domosdoshmërisht përdorimin e imazheve me rezolucion të lartë,” shpjeguan studiuesit.
Megjithëse përdorimi i AI ka ndihmuar, shkencëtarët kaluan 2,640 orë pune për të analizuar zonat që AI sugjeronte si më të mundshme për zbulimin e vizatimeve të reja. Edhe pse kjo duket si shumë kohë, shkencëtarët thonë se pa ndihmën e AI-së do të duheshin dhjetëra herë më shumë orë për të arritur rezultate të ngjashme, duke kujtuar se u deshën pothuajse 100 vjet për të zbuluar 430 gjeoglifë figurativë në të kaluarën.
Teknologjia AI po gjen gjithnjë e më shumë përdorim në zbulimin e modeleve në sasi të mëdha të dhënash. Për shembull, studenti i doktoraturës në Universitetin e Georgia-s, Jason P. Terry, përdori një model AI për të zbuluar një ekzoplanet, një botë që rrotullohet rreth një ylli që ndodhet 477 vite drite larg nga Dielli.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
