Qoftë në intervista pune, bisedime në vendin e punës apo zgjedhje karriere, shpesh nxitohen njerëzit të sillen “në mënyrë autentike”—pa kompromis dhe pa u shqetësuar për presionet e jashtme. Edhe pse kjo tingëllon ngushëlluese dhe fuqizuese, autenticiteti si strategji ndërpersonale ka të meta të mëdha dhe bie ndesh me qindra studime shkencore mbi inteligjencën emocionale, aftësitë sociale dhe suksesin në karrierë. Siç tregohet në librin Don’t Be Yourself: Why Authenticity Is Overrated and What To Do Instead, autenticiteti nuk është një truk i dobishëm për jetën, por një koncept i gabuar që mund të çojë në sjellje të padëshiruara dhe joefektive.
Pavarësisht joshjes dhe qëllimeve të mira, secili nga këto parime ka probleme, dhe ja pse:
Rreziqet e sinqeritetit të tepërt
Këshilla për të qenë gjithmonë i sinqertë supozon se e vërteta është gjithmonë e dobishme, por kjo nuk është e saktë. Së pari, njerëzit gënjejnë veten vazhdimisht, çka e bën të vështirë të jenë të sinqertë me të tjerët. Pavarësisht përfitimeve të vetëdijes, vetëmashtrimi është bërë normë normë dhe njerëzit janë të programuar të shohin realitetin në mënyrë që u shërben atyre. Kjo ka një arsye praktike: ata që e teprojnë me vetëvlerësimin shpesh lënë përshtypje më të mirë te të tjerët.
Me fjalë të thjeshta, të frysh veten me gënjeshtra mund të ketë efekt: sa më shumë dikush mashtron veten, aq më lehtë mashtron të tjerët. Nga ana tjetër, ata që e njohin saktë kufizimet e tyre zakonisht e kanë të vështirë të tregojnë siguri, sepse dyshimi dhe vetëkritika përhapen. Të qenit i sinqertë me veten mund të jetë gjithashtu i dhimbshëm—nuk është rastësi që ata që shohin realitetin ashtu siç është quhen “depressive realists”.
Rëndësia e mendimit të të tjerëve
Ideja për të mos u shqetësuar për atë që mendojnë të tjerët mund të duket romantike dhe simbol i lirisë, por është joreale dhe kundërproduktive. Njerëzit janë qenie sociale dhe suksesi i tyre varet nga reputacioni, besimi dhe marrëdhëniet. Studimet në psikologjinë sociale tregojnë se si na shohin të tjerët është vendimtare për përparimin në karrierë—punësimi, ngritjet në detyrë dhe mundësitë varen nga përshtypja që krijohet te të tjerët, jo nga ajo që mendohet për veten.
Edhe kur flitet për autenticitetin, që shpesh çmohet nga të tjerët, ajo që ka rëndësi nuk është sa autentik ndihet dikush, por sa autentik duket në sytë e të tjerëve (i besueshëm, i qëndrueshëm, i parashikueshëm). Kjo kërkon vëmendje të madhe ndaj përshtypjes që lë dhe përpjekje për të bërë përshtypje—e kundërta e të qenit thjesht vetvetja.
Lexo edhe:Si të përmirësoni karrierën tuaj si freelancer në 2025-ën?
Rreziqet e të ndjekurit të zemrës pa kriter
Kultura popullore e idealizon ndjekjen e zemrës, por emocionet dhe instinktet rrallë janë udhërrëfyes të besueshëm. Përkundrazi, ato shpesh çojnë në vendime impulsive, të gabuara dhe të njëanshme, duke qenë burim i paragjykimeve dhe ndarjeve. Të zgjedhësh vetëm bazuar në ndjenja mund të sjellë pasoja afatshkurtra ose të dëmshme—dhe kjo është diçka që ndodh natyrshëm, siç tregojnë studimet nga behavioral economists për “mendimin e shpejtë”, që në fakt do të thotë mungesë mendimi.
Të qenit strikt me vlerat personale pa marrë parasysh rrethanat—si workplace culture apo normat shoqërore—mund të krijojë tensione të panevojshme. Profesionistët e zotë e dinë se vendimet etike kërkojnë fleksibilitet dhe kompromis. Pse të qëndrohet besnik ndaj vlerave personale kur mund të hapet mendja ndaj vlerave të të tjerëve për të kuptuar këndvështrimet e tyre? Si mund të bashkëpunohet në një mjedis që respekton diversitetin, nëse të gjithë ngulin këmbë vetëm te vlerat e veta?
Miti i “të sjellësh të gjithë veten në punë”
Të nxitësh punonjësit të jenë “plotësisht vetvetja” në punë sugjeron se transparenca totale është gjithmonë pozitive. Edhe pse angazhimi në punë rritet kur njerëzit ndihen rehat, ka një vijë të hollë mes autenticitetit dhe tejkalimit të kufijve. Të pëlqesh punën është ndryshe nga të mos dallosh kufirin mes jetës personale dhe profesionale.
Profesionalizmi kërkon inteligjencë emocionale dhe aftësi për të kuptuar situatat. Të tregosh shumë nga vetja ose të trajtosh kolegët si miq të ngushtë mund të çojë në keqkuptime, siklet ose dëmtim të reputacionit. Të supozosh se të tjerët duan të njohin “veten tënde të vërtetë” është iluzion—në punë, versioni i pakontrolluar dhe i hapur i dikujt shpesh duhet përshtatur. Kulturat e ndryshme të punës kanë pritshmëri të ndryshme: disa pranojnë shprehjen personale, disa kërkojnë formalitet.
Të qenit i përshtatshëm dhe i aftë për të kuptuar sinjalet sociale është shumë më efektiv se të këmbëngulësh për autenticitet të plotë. Në rastin më të mirë, “vetja e vërtetë” mund të jetë e pranuar nga pak njerëz të afërt. Për shumicën, puna është thjesht punë—një mënyrë për të fituar jetesën, jo qendra e identitetit. Kuptimi dhe lumturia mund të gjenden jashtë saj, ndaj ideja se të gjithë duan të bashkojnë jetën personale dhe profesionale është e thjeshtëzuar.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
