Përshkrim
Raporti Botëror i Lumturisë 2025, i publikuar nga Rrjeti i Zgjidhjeve për Zhvillim të Qëndrueshëm të Kombeve të Bashkuara (SDSN), sjell një panoramë të detajuar mbi mirëqenien dhe perceptimin e lumturisë në mbarë botën. Ky raport vlerëson lumturinë e qytetarëve bazuar në faktorë të ndryshëm si mbështetja sociale, të ardhurat për frymë, shëndeti, liria personale, bujaria dhe perceptimi i korrupsionit.
Si çdo vit, kombet nordike kryesojnë renditjen e vendeve më të lumtura në botë, por ato renditen gjithashtu ndër vendet e para për normat e pritshme dhe reale të kthimit të portofolëve të humbur. Ky raport i botuar për Ditën Ndërkombëtare të Lumturisë, e cila festohet më 20 mars nga Kombet e Bashkuara, është bazuar në të dhëna nga Gallup World Poll, si dhe burime të tjera si Lloyd’s Register Foundation World Risk Poll. Analiza është realizuar nga ekspertë të njohur të shkencës së mirëqenies. Në këtë edicion të 13-të, me temën “kujdesi dhe ndarja me të tjerët”, janë publikuar edhe gjetjet e mëposhtme:
- Ndarja e vakteve me të tjerët lidhet ngushtë me mirëqenien në të gjitha rajonet e botës. Megjithatë, numri i personave që hanë vetëm në SHBA është rritur me 53% gjatë dy dekadave të fundit.
- Madhësia e familjes lidhet me lumturinë. Njerëzit që jetojnë në një familje me katër deri në pesë persona raportojnë nivelet më të larta të lumturisë në Meksikë dhe Evropë. Megjithatë, shumë njerëz në Evropë jetojnë të vetëm.
- Në vitin 2023, 19% e të rinjve në mbarë botën raportuan se nuk kishin askënd te i cili mund të mbështeteshin për ndihmë sociale, një rritje prej 39% krahasuar me vitin 2006.
- Vdekjet nga dëshpërimi janë më të rralla në vendet ku aktet e mirësisë janë më të shpeshta.
- Rënia e lumturisë dhe e besimit social në SHBA dhe disa pjesë të Evropës lidhet me rritjen e polarizimit politik dhe votave anti-sistem.
- Efektiviteti i organizatave bamirëse ndryshon ndjeshëm. Disa organizata janë qindra herë më efikase në rritjen e lumturisë për çdo dollar të shpenzuar sesa të tjerat.
Si krahasohen vendet e rajonit?
Duke parë rajonin e Ballkanit Perëndimor, Kosova kryeson si vendi më i lumtur, e ndjekur nga:
- Serbia – vendi i 31-të
- Bosnjë dhe Hercegovina – vendi i 56-të
- Mali i Zi – vendi i 71-të
- Maqedonia e Veriut – vendi i 86-të
- Shqipëria – vendi i 89-të
Kjo renditje tregon se vendet e rajonit kanë bërë përparime në përmirësimin e cilësisë së jetës, por sfidat mbeten. Faktorët si zhvillimi ekonomik, mbështetja sociale dhe niveli i korrupsionit luajnë një rol kyç në përcaktimin e nivelit të lumturisë.
