Ndryshimet klimatike po bëjnë që akulli i Grenlandës dhe Antarktikut të shkrihet, duke zhvendosur ujin në rajonet ekuatoriale dhe duke ndikuar në rrotullimin e Tokës, i cili zgjat ditët me disa milisekonda. Të mbështetur nga NASA, studiuesit e ETH Cyrihut treguan se ky ndikim mund të kapërcejë ndikimin e hënës në shpejtësinë e rrotullimit të Tokës dhe gjithashtu po zhvendos boshtin e rrotullimit të Tokës.
Shkrirja e akullit polar për shkak të ndryshimit të klimës po rishpërndan masën e Tokës, duke ngadalësuar rrotullimin e saj dhe duke zgjatur ditën, siç theksohet nga studimet e ETH Cyrihut të mbështetura nga NASA. Kjo tregon një ndikim më të madh njerëzor në dinamikën e rrotullimit të Tokës nga sa ishte njohur më parë.
Ndryshimi i klimës po çon në shkrirjen e akullit në Grenlandë dhe Antarktidë. Si rezultat, uji nga këto zona polare po rrjedh në oqeanet e botës – dhe veçanërisht në rajonin ekuatorial. “Kjo do të thotë se po ndodh një zhvendosje në masë dhe kjo po ndikon në rrotullimin e Tokës,” shpjegon Benedikt Soja, Profesor i Gjeodezisë Hapësinore në Departamentin e Inxhinierisë Civile, Mjedisore dhe Gjeomatike në ETH Cyrih.
“Është si kur një patinatore bën një piruetë, fillimisht duke i mbajtur krahët afër trupit dhe më pas duke i shtrirë”, thotë Soja. Rrotullimi fillimisht i shpejtë bëhet më i ngadalshëm sepse masat largohen nga boshti i rrotullimit, duke rritur inercinë fizike. Në fizikë, ne flasim për ligjin e ruajtjes së momentit këndor, dhe i njëjti ligj rregullon gjithashtu rrotullimin e Tokës. Nëse Toka rrotullohet më ngadalë, ditët bëhen më të gjata. Prandaj, ndryshimet klimatike po ndryshojnë gjithashtu gjatësinë e ditës në Tokë, megjithëse vetëm minimalisht deri më tani.
Lexo edhe:Dëshironi të mbroni trurin tuaj ndërsa plakeni? Luaj këto lojëra truri, thotë studimi i ri
Të mbështetur nga agjencia amerikane e hapësirës NASA, studiuesit ETH nga grupi i Sojas kanë botuar dy studime të reja në revistat Nature Geoscience dhe Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) mbi mënyrën se si ndryshimet klimatike ndikojnë në lëvizjen polare dhe gjatësinë e ditës.
Në studimin PNAS, studiuesit e ETH Cyrihut tregojnë se ndryshimi i klimës po rrit gjithashtu gjatësinë e ditës me disa milisekonda nga 86,400 sekondat e tij aktuale. Kjo është për shkak se uji rrjedh nga polet në gjerësi më të ulëta, duke ngadalësuar kështu shpejtësinë e rrotullimit.
Zhvendosjet në masë në sipërfaqen e Tokës dhe në brendësi të saj të shkaktuara nga shkrirja e akullit jo vetëm që ndryshojnë shpejtësinë e rrotullimit të Tokës dhe gjatësinë e ditës: siç tregojnë studiuesit në Nature Geoscience, ato ndryshojnë gjithashtu boshtin e rrotullimit. Kjo do të thotë se pikat ku boshti i rrotullimit takohet në të vërtetë me sipërfaqen e Tokës lëvizin. Studiuesit mund të vëzhgojnë këtë lëvizje polare, e cila, për një periudhë më të gjatë kohore, arrin rreth dhjetë metra në njëqind vjet. Nuk është vetëm shkrirja e shtresave të akullit që luan një rol këtu, por edhe lëvizjet që ndodhin në brendësi të Tokës. Thellë në mantelin e Tokës, ku shkëmbi bëhet viskoz për shkak të presionit të lartë, zhvendosjet ndodhin për periudha të gjata kohore. Dhe ka edhe prurje nxehtësie në metalin e lëngshëm të bërthamës së jashtme të Tokës, të cilat janë përgjegjëse për gjenerimin e fushës magnetike të Tokës dhe për të çuar në zhvendosje në masë.
Në studimin e publikuar në Nature Geoscience thuhej ndër të tjera: “Ndryshimet klimatike po bëjnë që boshti i rrotullimit të Tokës të lëvizë dhe duket se po ndikohen gjithashtu edhe dinamika e bërthamës së Tokës”. Kiani Shahvandi në studim ka shtuar: “Ndryshimet e vazhdueshme klimatike mund të ndikojnë në proceset thellë brenda Tokës dhe të kenë një shtrirje më të madhe se sa supozohej më parë.” Megjithatë, ka pak arsye për panik, pasi këto efekte janë të vogla dhe nuk ka gjasa që ato të paraqesin rrezik.
“Ne njerëzit kemi një ndikim më të madh në planetin tonë sesa e kuptojmë,” përfundon Soja, “dhe kjo natyrisht na vendos përgjegjësi të madhe për të ardhmen e planetit tonë.”
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.