Kur prodhuesi i çipave të Silicon Valley, Marvell, mësoi se një nga çipat e tij u gjet në një dron mbikëqyrës rus të rikuperuar në vitin 2016, filloi të hetonte se si ndodhi.
Çipi, i cili kushton më pak se 2 dollarë, u dërgua në vitin 2009 te një distributor në Azi, i cili ia shiti atë një ndërmjetësi tjetër në Azi, i cili më vonë doli jashtë biznesit.
“Ne nuk mund ta gjurmojmë më tej,” tha në një intervistë të fundit, shefi i operacioneve të Marvell Technology Group, Chris Koopmans.
Vite më vonë, ai u rishfaq në dronin e gjetur në Lituani.
Eksperienca e Marvell është vetëm një shembull sesi prodhuesve të çipave u mungon aftësia për të gjurmuar se ku përfundojnë shumë nga produktet e tyre të nivelit të ulët, thanë drejtuesit dhe ekspertët. Kjo mund të pengojë zbatimin e sanksioneve të reja të SHBA-së, të dizajnuara për të ndaluar eksportin e teknologjisë amerikane në Rusi.
Ndërsa çipat e sofistikuar të nivelit më të lartë që mund të ndërtojnë superkompjuterë u shiten drejtpërdrejt kompanive, ato me kosto më të ulët që thjesht mund të kontrollojnë energjinë shpesh kalojnë nëpër disa rishitës përpara se të përfundojnë në një vegël.
Industria globale e çipave pritet të dërgojë 578 miliardë çipa këtë vit, 64% e tyre çipa “mall”, tha ekonomisti i çipave të TechInsights, Dan Hutcheson.
Ndërsa Rusia përbënte më pak se 0.1% të blerjeve globale të çipave përpara sanksioneve, sipas Organizatës Botërore të Statistikave të Tregtisë së Gjysëmpërçuesve, sanksionet e reja perëndimore nënvizojnë kërcënimin në aspektin njerëzor.
Lexo edhe: Gjermania vendosi të rrisë shpenzimet ushtarake. Kompanitë “në rresht” për të përfituar
“Të gjithë ata drone që kemi parë nuk ishin të armatosur,” tha Damien Spleeters, zëvendësdrejtor i operacioneve në grupin e Kërkimit të Armatimeve të Konfliktit të financuar nga Bashkimi Evropian dhe Gjermania, i cili gjeti çipat në dronë.
“Disa nga këta dronë që ne kemi dokumentuar, si Forpost, tani përdoren në versionin e tyre të armatosur në konfliktin aktual” në Ukrainë, tha ai.
Raporti që nxiti punën e gjurmimit të Marvell, i publikuar në fund të vitit të kaluar nga Conflict Armament Research, gjeti gjithashtu çipa në dronët rusë nga Intel, NXP, Pajisjet Analoge, Samsung Electronics, Texas Instruments dhe STMicroelectronics.
Armët ushtarake si dronët, raketat e drejtuara, helikopterët, avionët luftarakë, automjetet dhe pajisjet e luftës elektronike, të gjitha kanë nevojë për çipa dhe ekspertët thonë se ato shpesh përdorin çipa më të vjetër që janë testuar mirë. Tani, nën sanksionet e reja të SHBA-së, edhe disa nga çipat më themelorë nuk mund të dërgohen te subjektet e ndaluara ruse.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
