Zhvillimi i shpejtë i inteligjencës artificiale përfaqëson një revolucion për shoqëritë, ekonomitë dhe kulturat tona, duke sjellë transformime të thella dhe një përzierje shpresash dhe shqetësimesh. Ka pritshmëri të mëdha për përparime në kërkimin mjekësor, zgjidhje të reja për klimën, përmirësime në cilësinë e jetës dhe punës, si dhe për qeverisje më efektive demokratike. Por, si çdo revolucion i madh teknologjik, AI gjithashtu ngre shqetësime mbi humbjen e kontrollit, përqendrimin e fuqisë dhe pasojat për punësimin dhe mjedisin.
Pavarësisht nga perspektiva që kemi, një gjë është e sigurt: vizioni ynë për inovacionin dhe zgjedhjet që bëjmë sot do të ndikojnë thellësisht në të ardhmen e shoqërive tona. Ky nuk është një çështje që prek vetëm Francën dhe Evropën, por ka rëndësi për të gjithë ata që nuk duan të jenë thjesht spektatorë të një revolucioni të drejtuar nga një grusht gjigantësh teknologjikë. Njerëzit në mbarë botën duan të jenë pjesëmarrës aktivë në formësimin e së ardhmes së tyre.
Përballë këtij inovacioni strategjikisht të rëndësishëm, duhet të shtojmë përpjekjet për të nxitur zhvillimin e AI në të gjitha vendet dhe për të hapur një diskutim global mbi drejtimin që do të marrë kjo teknologji. Është urgjente që të harmonizojmë interesat e të gjithë aktorëve – sektorit publik, privat dhe shoqërisë civile – për ta kthyer AI në një motor progresi të përbashkët dhe jo në një burim të ri pabarazie.
Kjo është sfida e momentit. Dhe në AI Action Summit në Paris (6-11 shkurt), organizuar me ftesë të Presidentit francez Emmanuel Macron, ky diskutim global do të fitojë një ritëm të ri. Samiti ka tre objektiva kryesore: shoqëror, ekonomik dhe diplomatik. Dy të parët janë të domosdoshëm, sepse nëse duam të vazhdojmë të krijojmë dhe inovojmë me AI, na takon të parashikojmë sfidat që kemi përpara. Duhet të shfrytëzojmë përfitimet, duke mbajtur nën kontroll ndikimin e tij, ta lehtësojmë adoptimin e teknologjisë dhe të inkurajojmë ato aplikime që mund të sjellin vlera, qoftë në kujdesin shëndetësor, arsim, industri apo kulturë.
Në aspektin diplomatik, ky samit do të krijojë mundësinë për të bashkuar partnerët dhe aleatët e Francës dhe Evropës. Së bashku, do të riafirmojmë vlerat tona të përbashkëta duke propozuar zgjidhje që sigurojnë akses të barabartë në AI për çdo vend, duke ruajtur sovranitetin dhe sigurinë teknologjike.
Gjatë vitit të fundit, ky objektiv për një progres të përbashkët ka udhëhequr përgatitjet tona për samitin. Për këtë arsye, kemi ftuar mijëra persona – drejtues biznesesh, kryetarë shtetesh dhe qeverish, studiues dhe përfaqësues të shoqërisë civile – nga më shumë se njëqind vende. Nga takimet dhe shkëmbimet e mia në kuadër të përgatitjes së samitit, kam vërejtur një dëshirë të përbashkët për të zhvilluar ekosisteme të fuqishme të AI në nivel lokal dhe rajonal, të cilat mund të adresojnë nevojat e njerëzve dhe bizneseve. Ideja e të qenit aktorë aktivë në zhvillimin e AI, dhe jo thjesht klientë apo përdorues përfundimtarë, gjen jehonë kudo. Kjo është një synim i përhapur veçanërisht në vendet në zhvillim, si në Afrikë dhe Azi, por edhe në Shtetet e Bashkuara.
Lexo edhe:Innovation Challenge Fund – Hapet thirrja e tretë për aplikime!
Në Francë dhe Evropë, ambicia jonë është të inovojmë duke respektuar vlerat e përbashkëta dhe duke forcuar autonominë strategjike të Bashkimit Evropian. Ekosistemi francez i AI po ecën me hapa të shpejtë përpara. Ne kemi burime të jashtëzakonshme për të mbështetur inovacionin – kërkues dhe inxhinierë të talentuar, arsim të shkëlqyer, një frymë të fortë sipërmarrëse dhe burime të bollshme të energjisë me karbon të ulët – dhe besojmë në aftësinë tonë për t’i përdorur këto në shërbim të progresit të përbashkët. Kemi mbi 700 startup-e në fushën e AI dhe një numër të madh scaleup-e, duke përfshirë Mistral AI, poolside, H, Alan, Dataiku, Pigment dhe shumë të tjera. Gjithashtu, kemi ndërmarrë iniciativa të shumta për trajnime, debate publike dhe dialog shoqëror.
Pas punës në Komisionin e Inteligjencës Artificiale, të cilin e bashkëdrejtova me ekonomistin Philippe Aghion, samiti në Paris do të jetë një mundësi unike për Francën për të shfaqur ekosistemin e saj inovativ, për të përshpejtuar zhvillimin e tij dhe për të shpallur investime të reja.
Në nivel evropian, është thelbësore të vendosim theksin te inovacioni në AI. Evropa ka shumë burime të vlefshme dhe nuk duhet as të pengojë zhvillimin e AI për shkak të një qasjeje tepër të kujdesshme, as të lejojë të tjerët të vendosin për të ardhmen e saj. AI e hapur dhe e ndërveprueshme, e përputhshme me vlerat tona demokratike, është e mundur nëse thjeshtojmë rregulloret dhe investojmë në zgjidhje të përbashkëta evropiane.
Sigurisht, revolucioni i AI nuk kufizohet vetëm brenda kufijve të Evropës. Franca, në bashkëpunim me shumë partnerë globalë, po promovon një vizion të AI që respekton të drejtat e individëve dhe lehtëson transformimet ekonomike në dobi të shoqërisë. Për këtë arsye, në samit do të shpallet krijimi i një fondacioni të ri për të mbështetur një “AI commons.”
Qëllimi do të jetë të ofrojë akses më të madh në dataset-e të vlefshme për trajnimin e AI, duke garantuar njëkohësisht privatësinë. Për të shfrytëzuar potencialin e gjerë të AI, duhet të nxisim zhvillimin e modeleve më të hapura, më pak kërkuese në burime kompjuterike dhe më miqësore me mjedisin, si dhe të inkurajojmë AI open-source për më shumë transparencë dhe akses. Këto burime do të krijojnë një bazë të pasur për startup-et e reja dhe do t’u mundësojnë studiuesve dhe organizatave jofitimprurëse të bëjnë përparime të rëndësishme, duke përfshirë luftën kundër kancerit dhe sëmundjeve të tjera.
Së fundmi, ndërkohë që AI mund të luajë një rol kyç në mbrojtjen e mjedisit dhe në luftën kundër ndryshimeve klimatike, Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë paralajmëron se konsumi i energjisë nga AI mund të rritet dhjetëfish deri në vitin 2026. Prandaj, është urgjente të harmonizojmë tranzicionin dixhital me tranzicionin ekologjik, duke inkurajuar AI më të qëndrueshme dhe investuar në infrastrukturë më pak energji-intensive. Në këtë drejtim, në samit do të shpallet krijimi i një koalicioni të ri për një AI të qëndrueshme.
AI Action Summit vjen në një moment vendimtar. Ky nuk është një revolucion që mund ta shohim nga larg; duhet ta drejtojmë atë drejt progresit të përbashkët, duke balancuar inovacionin me sovranitetin dhe përgjegjësinë sociale e mjedisore.
Anne Bouverot është e Dërguara e Posaçme e Presidentit të Francës për AI Action Summit.
Copyright: Project Syndicate, 2025.
www.project-syndicate.org
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
